‘Sorry, waar moet ik dit weggooien, de bak voor het plastic is vol.’ De kantinemedewerker van het bedrijf waar ik op bezoek ben, komt naar me toe. ‘O, maakt niet uit’, zegt hij, ‘ze gooien het toch allemaal op één hoop.’ Hij laat me achter met een hoopje plastic verpakkingen en het gevoel dat de boel hier geflest wordt.
Op bordjes met veel groen meldt het bedrijf dat het inzet op duurzaamheid en ook bezoekers van het bedrijfsrestaurant (nooit kantine zeggen) worden aangemoedigd daaraan mee te werken. Het wegwerpbestek is van recyclebaar materiaal, en ze scheiden plastic verpakkingen, etensresten en restafval.
Uit nieuwsgierigheid en ook wel met enige irritatie stap ik dan toch maar even het kantoortje van de manager van het bedrijfsrestaurant binnen. ‘Ja, ik snap wat je bedoelt’, zegt ze. ‘Dit bedrijf wil overal in het pand gescheiden afval inzamelen, maar het contract met de afvalverwerker is daar nog niet op afgestemd, dus de afvoer is nog niet gescheiden. Dat komt later pas. Maar ze wilden in het restaurant toch al beginnen met scheiden, zodat iedereen er vast aan went.’
Ik vind het niet erg om een beetje extra moeite te doen om afval te scheiden, prima. Maar dan moet het wel zin hebben. En ‘zin’ is voor mij iets anders dan het duurzame imago van een bedrijf te ondersteunen of me te laten conditioneren zodat ik ‘alvast gewend ben aan afval scheiden’. Als een bedrijf aan mij vraagt een beetje extra moeite te doen voor het milieu verwacht ik dat zij dat ook doen.
Of een bedrijf achter de schermen net zo duurzaam is als ervoor, is voor consumenten lastig te controleren. Daar moet je maar op vertrouwen. In dit geval gaat het goed zolang niemand het weet: bedrijf en cateraar hebben een groener imago en je maakt je bezoekers milieubewuster. Tot het uitkomt. En het komt ál-tijd uit. Door stom toeval, doordat alle plasticbakken vol zijn. Of iemand ziet een keer de afvalwagen voorrijden. En weg is alle vertrouwen, ook als er in de toekomst wél echt duurzaam gewerkt wordt.
Dat zal zijn waarom de restaurantmanager zei dat ze haar medewerkers zou vragen om ‘hier geen ongewenste mededelingen meer over te doen’. En: ‘Zou ik je kunnen vragen om dit voor je te houden, om bezoekers niet te ontmoedigen om afval te scheiden?’
Column in De Volkskrant van 5 september 2015.
Foto: Neal Jennings