Het zijn echt niet alleen ministers, staatssecretarissen en Kamerleden die over bonnetjes struikelen. Het zijn ondingen. De anatomie van een wegwerpproduct dat niemand echt wil hebben.
Bovenaan: bedrijfsnaam en logo. Vaak vergezeld van adres en telefoonnummer. Die laatste kunnen handig zijn, maar hoeven niet per se bovenaan. En de beheer-BV waarin een tankstation is ondergebracht en het BTW-nummer daarvan, die zeker niet. Op de bonnetjes van de Albert Heijn to go staat bovenaan ook het internetadres. Want ja, je zal thuiskomen en ontdekken dat er iets dubbel is aangeslagen en je hebt geen idee wat het internetadres is van de Albert Heijn to go én Google ligt plat. Dan is het toch handig dat het webadres bovenaan je bon staat.
Dan daaronder waar het bij bonnetjes om gaat: hoeveel heb je betaald en waarvoor. Afhankelijk van hoe hard iemand z’n best heeft gedaan kúnnen de artikelbeschrijvingen goed te volgen zijn. Die van mijn Plusmarkt zijn duidelijk, die van de AH to go mysterieuzer (‘KOFFIEBR, AH EXP THEE’) en als je wat koopt bij een kleine middenstander heeft je kassabon soms iets weg van het cryptogram in de zaterdagkrant. Toppunt was de bon van mijn ijzerwarenzaak, waarop alle negen artikelen vermeld stonden als – jawel – ‘ijzerwaren’.
Voor wie moet declareren of administreren is er nog iets van groot belang: de datum. Helaas staat die maar al te vaak ergens te midden van de cijferbrij onder aan de bon: 3278 JOBO 4854110054, 12-2-2015, 11-608173-45946066, STAN: 632170. Autor. Code: 185412. Betere plek: boven aan het bonnetje. En dan dikgedrukt en met de maand in letters (‘maart’ niet ‘3’), zodat de datum makkelijker te herkennen is.
Wat zich bij bonnetjes wreekt is het totale gebrek aan informatiehiërarchie en -structuur. Er lijkt niet te worden nagedacht in welke volgorde informatie gepresenteerd moet worden, waar de nadruk op moet liggen en wat logische clusters van informatie zijn. Het zou al helpen om de informatie die van belang is voor de klant te scheiden van alle reut bedoeld voor de winkeleigenaar, zoals referentienummer, kassanummer, winkelnummer, transactienummer.
Dus een betere lay-out graag. En dan voortaan die bon digitaal meesturen met mijn PIN-transactie, zodat ik over driekwart jaar niet mijn bonnetje kwijt ben of met een vervaagd vodje zit, maar mijn betalingsbewijs automatisch netjes in mijn internetbankieren staat (moet de bank wel met z’n poten van mijn betalingsgegevens afblijven).
Dus ‘nee, dank u, ik hoef geen bon.’ Ik wil de informatie.
Deze column verscheen in De Volkskrant van 21 maart 2015.