Ik trap even bij zodat ik op de kruising nog snel voor het bejaarde stel langs kan. Twee seconden later moet ik vol in de remmen. De oudjes blijken aanzienlijk sneller te kunnen fietsen dan ik had verwacht. Ze slaan af en ik kom achter ze te rijden. Ik zet aan om ze alsnog in te halen en… raak nog verder achterop. En nog verder. Net voor ze uit het zicht verdwijnen spot ik nog de wat lompe achteras en het grijze kastje in de bagagedrager. Ah, elektrisch.
Je verwachting van de snelheid van een object wordt mede bepaald door hoe dat object eruit ziet. Fietser = 15 km/uur. Drie kratfietspubers naast elkaar = 10 km/ uur + slingeren. Te strak Rabo-shirtje om bierbuik op racefiets = 35 km/h en niet stoppen voor verkeerslichten.
Dat fietsers op leeftijd geen lange afstanden meer kunnen fietsen en overstappen op een fiets met hulpmotortje, prima. Maar mijn aangeleerde inschattingen worden doorkruist door het feit dat de elektrische fiets nauwelijks meer te onderscheiden is van de mensaangedreven, authentieke, fiets-zoals-God-de-fiets-bedoeld-heeft fiets.
Met de elektrische fiets kunnen ouderen zich zelfstandig blijven verplaatsen. En daarnaast krijgen ze op de elektrische fiets nog enige lichaamsbeweging, wat verdere aftakeling tegengaat. Alleen heb je niet zoveel aan zelfstandigheid en aan een fit lijf als je met je hoofd tegen een stoeprand ligt. Probleem is dat de elektrische fiets zijn berijders harder laat gaan dan ze op eigen kracht ooit zouden kunnen. En dan gaat het niet alleen om senioren. Er zijn ook elektrisch aangedreven racefietsen waarvan de snelheid de gemiddelde scooterbontkraag bleek weg laat trekken.
Maar het zijn de bejaarden die juist in de levensfase dat zicht en reactievermogen afnemen en botten brozer worden op een apparaat klimmen dat ze transformeert tot een batterijaangedreven Lance Armstrong. Zo heeft Darwin het niet bedacht, mensen. Zo bekeken zou iedereen bij aanschaf van een elektrische fiets moeten worden onderworpen aan een nulmeting, die bepaalt hoe hard de fiets die je aanschaft mag gaan.
Of, zoals twee artsen van het UMC onlangs bepleitten: voer een helmplicht in voor oudere elektrofietsers. Helemaal geen gek idee. Niet alleen ter bescherming van de berijder, maar vooral ook als signaal aan de medeweggebruikers: opgepast, deze oma gaat harder dan je denkt. Dus zo’n helmpje beschermt niet alleen in geval van een ongeval, maar ook tegen een ongeval.
Deze column verscheen in De Volkskrant van 4 april 2015.
Foto: Dirk-Jan Kraan