Apple heeft nooit aan computermuizen met twee knoppen gedaan. Steve Jobs vond tweeknopsmuizen maar niks. Onelegant. Als je interface niet met één knop te bedienen was, was er iets mis met de interface. Typisch voorbeeld van de eigenwijsheid die Apple een hoop goeds én een paar merkwaardige missers heeft gebracht.
Op een gegeven moment was heel de computerfabricerende wereld er wel zo’n beetje achter dat een tweede muisknop handig is voor ‘contextuele menu’s’. Klik ergens op met de rechtermuisknop en er verschijnt een menuutje met extra opties. Klik in Word op een woord en dan krijg je bijvoorbeeld copy, paste, of synoniem. Computers van Apple hadden wel contextuele menu’s, maar geen tweeknopsmuis. Op Macs moest je, om het contextuele menu op te roepen, de controltoets ingedrukt houden, terwijl je met hun prachtige eenknopsmuis klikte.
Tot Apple met de Mighty Mouse kwam. Eindelijk twee knoppen. Of nu ja, knoppen. In de Mighty Mouse zat een sensor die voelde of de gebruiker op de linker- of rechterkant van de muis drukte. Hierdoor waren er geen knoppen nodig en kon Apple’s eerste muis met twee knoppen eruit zien als een muis zonder knoppen. Dat is niet eigenwijs, dat is gewoon heel slecht tegen je verlies kunnen.
In zijn drang naar eenvoud schiet Apple soms door naar simplisme. Wat dan resulteert in een headset die zo ‘clean’ is dat gebruikers niet zien dat er een knop in zit om hun telefoon op te nemen, zoals bij de iPhone 3G. Of in een telefooninterface die het startpunt vormt voor talloze internetlijstjes met als titel 30 Things You Did Not Know You Could Do With Your iPhone. En in een eenknopsmuis.
De eenknopsmuis was belangrijk voor Jobs, omdat Apple als eerste een computer met een muis op de markt had gebracht. Een muis met één knop. En Jobs was gewoon niet echt het type dat graag toegaf dat hij ernaast zat. Daarnaast vond hij dat het uiterlijk van een product moet overbrengen wat je ervan kunt verwachten. Als je wilt uitstralen dat je producten eenvoudig te gebruiken zijn, kies je voor een minimalistische vormgeving.
Alleen kan een minimalistisch uiterlijk op gespannen voet staan met eenvoudig gebruik. Je kunt in een Boeing 747 alle knopjes vervangen door een schermpje, vier pijltjestoetsen en een enterknop. Dat ziet er zeer zen uit, maar zal hoogstwaarschijnlijk vrij stressvol zijn om te bedienen.
Soms wil je gewoon die extra knop. Het liefst eentje die je kunt zien.
Deze column verscheen in De Volkskrant van 14 maart 2015.