Jasper was van 11 t/m 14 juni de ‘weekschrijver’ bij het VPRO Radio 1 programma Nooit Meer Slapen. Elke dag deelde hij zijn visie op de afgelopen dag. Je kunt de column ook hier terugluisteren.
In Amerika is een president aan de macht die weinig opheeft met minderheden. In het begin is het vooral dat de sfeer vijandiger wordt, maar gaandeweg komen er ook geweldsincidenten en discriminerend overheidsbeleid. Ook stelt Amerika zich in toenemende mate isolationistisch op en weigert het betrokken te raken bij de Tweede Wereldoorlog.
Dit is in het kort het verhaal van de beklemmende roman The Plot Against America, van de onlangs overleden schrijver Philip Roth. [Als u dat boek nog wilt lezen, doe dat vooral maar stop ook even uw vingers in uw oren, want er zit een SPOILER aan het eind van deze column.] Ik moest aan dat boek denken toen ik vandaag las hoe Donald Trump op de G7-top wederom zijn uiterste best had gedaan om de boel op te blazen.
Laatst hoorde ik de gevolgen van chronisch slaaptekort: prikkelbaarheid, geheugenverlies, obesitas en – jawel – krimpende hersenen. Een vrij letterlijke profielschets van Trump. De man is gewoon gek, dacht ik tijdenlang.
Maar toch, Trump’s actie op de G7 past zo langzamerhand in een patroon. Handelsverdragen, het klimaatakkoord, de NAVO. Alle internationale verbanden die ‘het westen’ sterk maken, blaast hij op. Trump is het hele verlanglijstje van Poetin aan het afwerken.
En dan kun je zeggen: ‘Hé Van Kuijk, zet je aluminiumhoedje eens af’, maar ik ga er gewoon altijd vanuit dat er een logica zit in iemands handelen. En ik zie steeds minder hoe Trump kan denken dat Amerika op deze manier beter af is. Wat ik me steeds beterkan voorstellen is dat er dus tóch een video-opname is van hoe onze oranje man een golden shower krijgt. Dat gisteren bekend werd gemaakt dat de leider van de Britse Brexitcampagne nauwe banden had met het Kremlin maakt mijn achterdocht niet bepaald minder.
In het boek van Roth blijkt uiteindelijk dat de president, luchtvaartavonturier Charles Lindbergh, werd gechanteerd door de Nazi’s, om zo Amerika buiten de oorlog te houden. Gek genoeg voel je dan toch een soort opluchting: Gelukkig, denk je, Lindbergh was geen gevaarlijke racistische gek, hij werd gewoon gechanteerd.
Maar dat was natuurlijk fictie.