Jasper was van 11 t/m 14 juni ‘weekschrijver’ bij het VPRO Radio 1 programma Nooit Meer Slapen. Elke dag deelde hij zijn visie op de afgelopen dag. Op woensdag 13 juni ging het over Macedonië, dat van naam moet veranderen om bij de EU te mogen. Je kunt de column ook hier terugluisteren.
Macedonië wil bij de EU. Maar Macedonië zit al in de EU, want Griekenland heeft een landstreek die Macedonië heet. En het lijkt wellicht wat vergezocht, maar de Grieken zijn bang voor verwarring. Dus om bij de EU te komen moet Macedonië van Griekenland van naam veranderen.
Pardon, ik bedoel dus niet dat het Griekse Macedonië van naam zou moeten veranderen, maar dat Griekenland wil dat het land Macedonië van naam veranderd.
En Macedonië wil zo graag bij de EU dat ze daartoe bereid zijn. Republiek Noord-Macedonië zou het worden. Tot de president van Macedonië – ik doel hier dus op toekomstig Noord-Macedonië – vandaag bekend maakte dat hij de benodigde grondswetwijziging om de naam van het land te veranderen niet zou tekenen. Waarmee het land op dit moment het best te omschrijven valt als Voormalig Toekomstig Noord-Macedonië.
Misschien hebben die Grieken toch een punt dat ze bang zijn voor verwarring. Maar ik kan me ook de bezwaren van de Macedonische president voorstellen.
Ten eerste moet je landnamen met koppeltekens vermijden, want dat gaan mensen toch verkeerd spellen. En, twee buurlanden met dezelfde basisnaam, maar dan met een andere windrichting ervoor, dat heeft toch de bijklank van een triest politiek conflict. Noord- en Zuid-Korea, Oost- en West-Duitsland, de Noordelijke Staten en Zuidelijke Staten in de Amerikaanse burgeroorlog. Geen associatie die graag aan je landsnaam ziet hangen.
Aan de andere kant, waar doen we moeilijk over, want het verdelen van landstreken tussen buurlanden – met bijbehorende naamgevingsdilemma’s – is een eeuwenoude Europese traditie. Dus het conflict tussen Griekenland en Voormalig Toekomstig Noord-Macedonië zou eerder een reden moeten zijn om het land zo snel mogelijk op te nemen in de EU dan om het erbuiten te houden.
Want overal in de EU spelen dit soort discussies.
Baskenland. Spaans en Frans. Tirol: Italiaans en Oostenrijks. Friesland: Duits en Nederlands.
Neem alleen al de grens tussen België en Nederland. Vlaanderen, Brabant en Limburg zijn allemaal verdeeld over deze twee landen. En daarbij is de naamgeving geen parel van consistentie te noemen. Zo hebben we in België de provincies Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen, maar is er ook Zeeuws-Vlaanderen dat – de naam zegt het al – in Nederland ligt.
Noord-Brabant heeft als evenknie Vlaams-Brabant, wat dan weer niet direct onder Noord-Brabant ligt – daar ligt namelijk de Vlaamse provincie Antwerpen, Vlaams Brabant ligt daar weer onder. En Belgisch Limburg in België en in Limburg in Nederland.
Misschien dat wij als bestaande EU-landen qua landstreek- en regioaanduidingen eerst zelf eens orde op zaken kunnen stellen, voordat we eisen gaan stellen aan aspirant EU-leden.
Ik stel een EU-norm voor, voor consistent naamgevingsbeleid voor grensstreken. Volgens deze norm wordt een regio die in twee landen ligt voortaan in eerste instantie aangeduid naar het land waarin het ligt en dan indien nodig ook nog op windrichting. Dus dan hebben we straks: Belgisch Limburg en Nederlands Limburg, Nederlands-Brabant en Vlaams-Brabant. Aan Belgische zijde Oost-Belgisch Vlaanderen en West-Belgisch Vlaanderen, en in Nederland geen Zeeuws-Vlaanderen, maar Nederlands Vlaanderen.
En dan zegt u wellicht: ‘Wat doen we dan met de Belgische bestuursregio Vlaanderen de tegenhanger van Wallonië?’ Welnu, die heet voortaan uiteraard Belgisch Vlaanderen.
Aan de hand van dit objectieve naamgevingssysteem kan vervolgens ook het Grieks-Macedonische naamgevingsconflict worden opgelost. De Griekse landstree Macedonië heet voortaan Grieks-Macedonië en het huidige land Macedonië wordt dan… Macedonisch-Macedonië. En dan kan er van enige verwarring geen sprake meer zijn.