Samsung beleefde laatst op de techblogs zijn fifteen minutes of shame toen bleek dat het pennetje van de Galaxy Note 5S ook prima achterstevoren het apparaat in gaat – en dan muurvast komt te zitten in het veermechanisme. Van die dingen waarvan je als gebruiker denkt: ja, hallo, als je hier vijf minuten over had nagedacht had je dit kunnen zien aankomen. Maar dat valt vaak vies tegen. Onder andere door de verschillen tussen ontwerpers en gebruikers.
Ontwerpers zijn nogal atypische gebruikers, met vaak heel veel kennis van een productcategorie en bovenmatig veel interesse in de achterliggende technologie. Denk aan de bankman die uitlegt hoe logisch het IBAN nummer is opgebouwd: ‘Nou, landcode, controlegetal, dan de bankcode en daarna het oorspronkelijke rekeningnummer. Eventueel met extra nullen ervoor.’ Volslagen logisch voor bankmensen, iets minder voor gewone mensen.
Daarnaast hebben ontwerpers ook nog heel veel kennis van hun eigen producten. Van de producten van hun bedrijf weten ze precies wat ze kunnen, hoe de gebruiksinterface werkt. Al helemaal als ze het product zelf hebben ontwerpen, dan weten ze tot in detail hoe een menustructuur is opgebouwd. Net zoals jij op je smartphone precies weet welke app waar staat – omdat je die zelf hebt geplaatst, maar voor iemand die jouw telefoon leent is het toch even zoeken. Een ontwerper die ik ooit interviewde noemde dat ’thuisblind’. In je eigen huis zie de onhandige hoekjes niet meer en de trucjes die je toepast om er toch comfortabel te leven.
Soms is het ook een kwestie van de slechte kanten van je ontwerp niet willen zien omdat je er verliefd op bent geworden. Het is helemaal goed zoals het is, kritiek wil je niet horen en je hebt al helemaal geen zin om je welbekende darlings te killen.
Dit telt allemaal op tot wat gebruiksgemakgoeroe Jakob Nielsen de ontwerp-gebruikskloof noemt: het verschil in perspectief tussen ontwerper en gebruiker van een product. Die kloof is te overbruggen met een gebruikstest, waarbij je potentiële gebruikers een prototype laat gebruiken. Daarbij staan er in een productontwikkelingsorganisatie naast (of tegenover) ontwerpers vaak usability of user experience specialisten, die dat gebruiksperspectief tijdens de productontwikkeling moeten waarborgen.
Dat is iets wat je ziet in veel creërende disciplines. De schrijver heeft een redacteur, de cabaretier een regisseur, een band een producer. Die hebben de ondankbare taak om de ‘ontwerper’ namens u te vertellen wat er beter moet en waarom. In rood. Omdat je het zelf niet meer ziet.