Bijna alle automerken rusten hun nieuwe modellen uit met touchscreens. Volkswagen liet in januari zelfs een prototype zien van een Golf waarin alle fysieke knoppen waren vervangen door ‘glas’. Terwijl een touchscreen ongeveer de minst geschikte interface voor in de auto is.
De grote pré van een touch-screen is dat je er, afhankelijk van wat er nodig is, steeds andere knoppen op kunt laten zien. Dat maakt ze bij uitstek geschikt voor multifunctionele apparaten, zoals smartphones.
Spiergeheugen is het fenomeen dat fysieke handelingen kunnen inslijten en dan vrijwel zonder moeite uitgevoerd kunnen worden
ONHANDIG
Dat betekent wel dat de bedieningselementen steeds op een andere plek zitten. En dat je altijd moet kijken in welke toestand het scherm zich bevindt: zit ik in het audioscherm of in het aircoscherm? En waar zitten de knoppen dus nu? Dat is in de auto niet zo handig. Autorijden vergt concentratie en dat je je ogen op de weg houdt.
In tegenstelling tot bij touch- screens kun je bij een dashboard met fysieke knoppen gebruik maken van spiergeheugen om bedieningselementen te vinden. Spiergeheugen is het fenomeen dat fysieke handelingen kunnen inslijten en dan vrijwel zonder moeite uitgevoerd kunnen worden. Als je lang hebt rondgereden op een fiets met een scheve trapper dan merk je daar op een gegeven moment niks meer van. Tot je weer op een fiets met een rechte trapper stapt, dan voelt dat heel raar. Door spiergeheugen kun je op het dashboard letterlijk blindelings de volumeknop vinden. Een tweede prettige eigenschap van ingesleten fysieke acties is dat ze weinig mentale belasting vergen en jij je dus kunt concentreren op de weg.
FEEDBACK
En mocht je toch net naast het knopje grijpen dat je zoekt, dan voel je dat snel genoeg. Aan de vorm van de knoppen, aan het materiaal, de textuur. Deze tactiele feedback ontbreekt bij touchscreens volledig.
Om dit op te lossen demonstreerde Bosch onlangs een experimenteel exemplaar, waarop knoppen een gesimuleerde oppervlaktestructuur kunnen krijgen. Kun je gelukkig weer voelen waar je ongeveer zit. Het is spannend, maar ook een lapmiddel: met je spiergeheugen kun je nog steeds niks.
Ontwerpers kiezen voor touch-screens in de auto omdat ze steeds meer functies krijgen
MEER FUNCTIES
Waarom kiezen de ontwerpers dan toch voor touch- screens in de auto? Omdat auto’s steeds meer functies krijgen. Dat vraagt eigenlijk om steeds meer knopjes, maar dan wordt het dashboard onbruikbaar.
Dus kiezen autofabrikanten – net als in de consumentenelektronica – voor touchscreens. Alleen kijk je bij consumentenelektronica naar het apparaat, niet naar de weg. Dat kan iedereen je vertellen die weleens achter het stuur heeft zitten appen.
Deze column verscheen in de Volkskrant op 21 november 2015